Đặc điểm của gãy xương đùi

Xương đùi là xương dài nhất và chắc khoẻ nhất trong cơ thể, được nhiều thớ cơ dày bao bọc. Vì xương đùi rất chắc nên lực chấn thương phải đủ mạnh mới có thể làm gãy xương. Ví dụ tai nạn giao thông là nguyên nhân hàng đầu gây gãy xương đùi; ngoài ra có thể hay gặp ở những bệnh nhân già có thể trạng loãng xương.

Xương đùi khi gãy rất khó nắn chỉnh, khó cố định, dễ có di lệch thứ phát, thời gian liền xương lâu. Điều trị nắn chỉnh bó bột chủ yếu chỉ ở trẻ em; còn ở người lớn hầu như tất cả các trường hợp gãy xương đùi sẽ có chỉ định phẫu thuật kết hợp xương.

Những thử thách khi xử lý gãy xương đùi

Bệnh nhân đau

Khi gãy thân xương đùi sẽ gây ra cơn đau dữ dội ngay lập tức. Rất đau đớn có thể khiến bệnh nhân bị sốc và tử vong. Việc giải quyết đau là nhiệm vụ đầu tiên khi xử lý gãy xương đùi. Cố định ngoài thật tốt sẽ giúp giảm đau nhanh; đồng thời cần phải sử dụng cả những thuốc giảm đau mạnh, có thể phải dùng đến cả Morphin.

Mất máu

Xương đùi to dài và được cấp máu dồi dào; do đó sẽ gây mất máu nhiều từ ổ xương gãy (có thể đến khoảng 1500 ml). Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân cần phải được bù lại khối lượng tuần hoàn đã mất; truyền máu nếu mất máu nhiều.

Tổn thương mạch máu, thần kinh

Đầu xương gãy sắc nhọn có thể chọc thủng gây tổn thương mạch máu lớn, thần kinh. Tổn thương động mạch đùi sẽ làm thiểu dưỡng vùng đùi dưới, gối, cẳng, bàn chân. Tổn thương thần kinh sẽ làm liệt vận động, rối loạn cảm giác vùng thần kinh đó chi phối. Phát hiện sớm những tổn thương mạch máu thần kinh và xử lý kịp thời là nhiệm vụ bắt buộc của người bác sĩ khi xử lý gãy xương đùi.

Gãy xương hở

Đầu xương nhọ chọc ra ngoài gây gãy xương hở; ổ gãy thông với môi trường bên ngoài có nguy cơ nhiễm khuẩn gây viêm xương làm tổn thương nặng nề hơn. Gãy xương hở là một phẫu thuật cấp cứu, càng làm sớm càng tốt.

Tổn thương phối hợp hoặc bệnh lý nền đi kèm

Gãy xương đùi ở người trẻ phải do một lực rất lớn trong tai nạn. Ngoài gãy xương đùi, bệnh nhân thường có các tổn thương khác đi kèm như chấn thương sọ não – cột sống, chấn thương ngực, chấn thương bụng, đa gãy xương…

Gãy xương đùi ở người loãng xương, đây là đối tượng cao tuổi hay có nhiều bệnh lý nội khoa nền như tiểu đường, huyết áp, tim mạch…

Hồi sức và chăm sóc sau mổ

Đường mổ gãy xương đùi khá dài, phải rạch qua nhiều thớ cơ dày; bệnh nhân nguy cơ mất máu cao trong mổ. Những điều này đặt ra thử thách phải hồi sức và chăm sóc sau mổ thật tốt để bệnh nhân được mau chóng hồi phục.

Quy trình phẫu thuật kết hợp xương đùi bằng nẹp vít

Tư thế người bệnh:

Nằm ngửa, kê độn ở dưới mông cùng bên.

Vô cảm:

Gây mê toàn thân hoặc tê tủy sống

Kỹ thuật:

Sát trùng vùng mổ rộng rãi

Rạch da theo đường định hướng từ mấu chuyển lớn đến lồi cầu ngoài xương đùi

Bóc tách cơ vào xương theo vách gian cơ ngoài

Dùng kìm cặp xương nâng 2 đầu xương gãy, làm sạch hai đầu xương gãy

Đặt lại xương gãy

Dùng chỉ thép hoặc vis rời đặt lại những mảnh gãy

Dùng nẹp bản rộng 10 lỗ hoặc hơn tùy theo mức độ phức tạp của ổ gãy, cố gắng đảm bảo ở mỗi phía có thể bắt được 4 hoặc 5 vít.

Khoan với mũi khoan đường kính 3.5 mm

Dùng thước xác định chiều dài lỗ khoan

Bắt vít với chiều dài bằng chiều dài đã đo

Bơm rửa, cầm máu

Dẫn lưu vùng mổ

Phục hồi phần mềm theo giải phẫu

Băng vết mổ

Phẫu thuật kết hợp xương đùi tại Trung tâm y tế huyện Yên Lạc

Phẫu thuật kết hợp xương tại Trung tâm y tế huyện Yên Lạc đã được thực hiện thường quy. Đối với những ca bệnh khó, thời gian trước phải chuyển tuyến trên để phẫu thuật.

Trong những năm gần đây Trung tâm đã có sự đầu tư lớn về cơ sở vật chất, trang thiết bị, con người; cùng sự hỗ trợ của đội ngũ chuyên gia các bệnh viện lớn như: Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Đại Học Y Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc…; hiện nay Yên lạc đã làm chủ được những kỹ thuật khó về chấn thương tiêu biểu là mổ gãy xương đùi. Sự phát triển này của y tế huyện nhà đã đem lại lợi ích lớn cho người dân; giảm chi phí phát sinh đi lại, chăm sóc… khi phải chuyển xuống Vĩnh Yên hay Hà Nội.

Gãy xương đùi nói chung và gãy xương ở người già nói riêng là bệnh lý thường gặp do nhiều nguyên nhân: Tai nạn giao thông, tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt. Biểu hiệu nhận biết là sưng đau, biến dạng và giảm vận động bên chân gãy. Khi có các dấu hiệu này mọi người nên cố định tạm thời và chuyển người bệnh đến cơ sở Y tế để khám, đánh giá vị trí, mức độ, tính chất của ổ gãy; từ đó có các biện pháp xử lý an toàn, tránh các biến chứng như tổn thương mạch máu, thần kinh, sốc, gãy kín thành gãy hở gây viêm xương về sau…

Bác sĩ Nguyễn Văn Luân