TTYT Yên Lạc phẫu thuật cấp cứu sỏi niệu quản 2 bên

Bệnh nhân N.T.T nữ 48 tuổi, Thị trấn Yên Lạc vào viện ngày 13/4/2022 do đau mạn sườn. Qua thăm khám và chụp cắt lớp vi tính ổ bụng; bệnh nhân được các bác sĩ Khoa ngoại – Trung tâm y tế Yên Lạc chẩn đoán Sỏi niệu quản 2 bên và có chỉ định cấp cứu nội soi tán sỏi. Dưới sức mạnh của sóng laser từ máy tán Sphinx Jr 100W; 2 viên sỏi ở 2 bên niệu quản nhanh chóng vỡ vụn và được bơm rửa ra ngoài. Sau cuộc mổ bệnh nhân tỉnh táo, thể trạng tốt, chức năng thận được phục hồi.

Nam giới có tỷ lệ mắc sỏi cao hơn nữ giới

Những trường hợp làm việc trong môi trường nóng bức thường xuyên. Cơ thể thường thoát nhiều mồ hôi, nước tiểu thường cô đặc hơn so với người thường… Đây chính là một yếu tố thuận lợi thúc đẩy việc lắng đọng tạo sỏi.

Những đối tượng hay ngồi nhiều, ít uống nước hay nhịn tiểu thường xuyên… Ví dụ như nhân viên văn phòng, lái xe… là các đối tượng dễ mắc bệnh.

Những đối tượng sinh sống ở các vùng núi đá vôi, nước uống có nhiều tinh thể, canxi…

Những đối tượng mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa như: Gút, bệnh lý tuyến giáp – tuyến cận giáp…

Những đối tượng hạn chế vận động như: các trường hợp bị yếu liệt; các trường hợp bị chấn thương, giảm, mất vận động

Những đối tượng có bất thường trên đường tiết niệu: Hẹp niệu quản, niệu quản đôi; niệu quản bắt chéo sau tĩnh mạch chủ dưới…

Những trường hợp có bất thường về đường tiểu, gây tiểu khó: U phì đại tuyến tiền liệt; hẹp niệu đạo; xơ cứng cổ bàng quang…

5. Triệu chứng của sỏi niệu quản

Có khoảng 80% là do sỏi thận rơi xuống, khi sỏi thận rơi xuống niệu quản gây tắc nghẽn một phần quá trình bài niệu, làm căng đột ngột phía trên sỏi gây ra cơn đau quặn thận. Bệnh nhân sẽ thấy đau dữ dội từng cơn vùng mạn sườn, đau lan xuống phía bẹn theo đường đi niệu quản.

Ngoài ra có thể có một số triệu chứng kèm theo như:

– Đái máu: có thể nhìn thấy bằng mắt thường hoặc bằng xét nghiệm.

– Đái rắt, đái buốt thường gặp sỏi ở niệu quản sát bàng quang.

– Người bị bệnh còn có thể có sốt, tiểu đục khi có nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Nếu sỏi hai bên hoặc sỏi thận một bên và sỏi ở niệu quản một bên thì nhanh chóng ảnh hưởng toàn thân, gây urê máu cao, thiểu niệu hoặc vô niệu.

Khoảng 20% sỏi niệu quản hình thành tại niệu quản – thường sẽ không có triệu chứng cơn đau quặn thận. Số này chỉ được phát hiện tình cơ khi đi khám siêu âm kiểm tra sức khỏe; hoặc đi khám bệnh lý khác phát hiện ra.

6. Các biện pháp chẩn đoán sỏi niệu quản 2 bên tại Trung tâm y tế huyện Yên Lạc

Siêu âm ổ bụng

Siêu âm thường là cận lâm sàng đầu tay để giúp chẩn đoán bệnh. Sỏi được xác định bằng hình ảnh tăng âm kèm bóng cản trên đường đi tương ứng của niệu quản.

X-quang hệ tiết niệu

Cùng với siêu âm ổ bụng thì chụp x-quang hệ tiết niệu là cận lâm sàng quan trọng. X-quang dễ thực hiện giúp bác sĩ có được những thông tin quan trọng về vị trí, kích thước, số lượng, hình thái viên sỏi.

Xét nghiệm máu

Công thức máu, sinh hóa máu nhằm đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn, chức năng thận…

Xét nghiệm nước tiểu

Đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu, một số thông số nước tiểu khác

Cắt lớp vi tính hệ tiết niệu

Đây là phương pháp cận lâm sàng hiện đại và chính xác nhất. Có thể áp dụng trong mọi trường hợp sỏi. Hữu dụng nhất trong trường hợp sỏi nhỏ, sỏi không cản quang, hoặc những trường hợp suy thận creatinin máu tăng cao không chụp được UIV thì chỉ định chụp cắt lớp vi tính không có thuốc cản quang.

7. Lời khuyên quan trọng dành cho bệnh nhân bị sỏi niệu quản

Trong quá trình thực hành lâm sàng, chúng ta gặp rất nhiều những tình huống có thái độ xử trí chưa đúng, dẫn tới những ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của người bệnh.

Thứ nhất: Cơn đau do sỏi niệu quản không phải cái nguy hiểm mà sự tắc nghẽn mới là điều nguy hiểm.

Nhiều bệnh nhân sau khi được dùng thuốc giảm đau thấy hết đau – nghĩ rằng mình đã hết sỏi, không đi khám lại, không kiểm tra lại; tình trạng tắc nghẽn vẫn còn và gây giảm chức năng thận từ từ. Nên nhớ rằng, cơn đau do sỏi gây ra chỉ là do sự tắc nghẽn “đột ngột”, gây căng bao thận gây đau. Còn những trường hợp sỏi hình thành tại niệu quản, sỏi không triệu chứng… sự tắc nghẽn chỉ diễn ra từ từ, bệnh nhân không đau nhưng ở niệu quản vẫn có sỏi, vẫn làm giảm chức năng thận âm thầm.

Thứ hai: Không phải sỏi càng to thì càng nguy hiểm!

Không ít người bệnh và cả gia đình người bệnh có suy nghĩ rằng sỏi càng to thì càng nguy hiểm. Thực tế không phải vậy. Cái nguy hiểm vẫn là do bị tắc nghẽn, làm giảm chức năng thận dần dần rồi mất chức năng thận. Vì vậy sự ảnh hưởng của viên sỏi đến sự bài niệu của thận mới là điều cần quan tâm. Có những trường hợp sỏi lớn, nhưng nước tiểu vẫn lách qua, thận ít bị tắc nghẽn… Có trường hợp sỏi nhỏ trên nền hẹp niệu quản, thận bị tắc nghẽn nhiều hoặc hoàn toàn dẫn tới giảm chức năng nhanh chóng.

Thứ ba: Thuốc đông y có tốt như quảng cáo?

“Tôi thấy người này, người kia dùng thuốc ra được sỏi nên tôi cũng muốn dùng thuốc…”

Thực tế tình trạng sỏi của mỗi người là khác nhau. Các bác sĩ cần khám và đánh giá kỹ tình trạng viên sỏi, sự ảnh hưởng của viên sỏi đến quả thận… từ đó mới đưa ra quyết định điều trị tốt nhất.

Bản chất của thuốc đông y hay thực phẩm chức năng là rất tốt. Chúng có thể bài sỏi hoặc tống những viên sỏi nhỏ ra ngoài. Tuy nhiên nếu dùng không đúng cách sẽ trở thành con dao hai lưỡi. Nhiều bệnh nhân vì quá tin vào thuốc đông y mà không khám và kiểm tra lại định kỳ; những viên sỏi lớn hoặc hẹp niệu quản không thể nào dùng thuốc mà ra được sỏi. Sỏi gây tắc nghẽn âm thầm trong một thời gian dài. Khi phát hiện thường khá muộn màng, chức năng thận khó hồi phục.

Bác sĩ Nguyễn Văn Luân