Hướng dẫn quy trình thay băng rửa vết thương
Thay băng rửa vết thương tốt sẽ giúp vết thương mau lành, hạn chế để lại sẹo. Quy trình thay băng rửa vết thương cần phải tuân thủ theo những bước nhất định. Tùy thuộc vào vết thương đã bị nhiễm khuẩn hay vết thương sạch mà sẽ có cách thay băng khác nhau sao cho phù hợp.
Bước 1. Chuẩn bị cho quy trình thay băng rửa vết thương
Đối với người bệnh
Người nhà và người bệnh cần chuẩn bị tâm lý để cùng hợp tác trong việc thay băng rửa vết thương. Người bệnh cần được ngồi hoặc nằm thoải mái và để lộ vùng cần phải thay băng.
Đối với người chăm sóc
Người chăm sóc cần được làm sạch tay và dùng khăn sạch để lau khô. Đồng thời đeo găng tay vô trùng. Người chăm sóc cần được chuẩn bị các loại dụng cụ y tế và bình tĩnh khi thao tác.
Bước 2: Chuẩn bị dụng cụ
Bộ đồ đầy đủ khi thay băng bao gồm:
Tầng 1 của hộp dụng cụ cần chuẩn bị gạc vô khuẩn. 1 lọ panh vô trùng, 1 lọ cắm panh, 1 hộp dụng cụ vô khuẩn gồm có 1 kéo, 2 kẹp kocher, 1 đến 2 kẹp phẫu tích, 1 lọ Betadine, 1 lọ cồn 70 độ, 1 chai NaCl 9 0/0, 1 lọ oxy già, thuốc tím, thuốc đỏ, nitrat bạc 0,2 %, dầu cá, xanh metylen.
Tầng 2 của hộp dụng cụ cần chuẩn bị 1 khay sạch đựng gồm có túi nilon nhỏ, kim tiêm, bơm tiêm, găng tay sạch, kéo cắt băng, băng dính, băng cuộn, túi hậu môn nhân tạo.
Tầng 3 hộp dụng cụ cần đến 2 – 3 cốc nhỏ, xô để đựng rác thải y tế.
Khi thay băng vết thương, tùy tình trạng bệnh, không nhất thiết bạn phải có đầy đủ tất cả như trên. Tuy nhiên cần cân nhắc có những dụng cụ cần thiết nhất.
Bước 3: Bộc lộ vết thương
Người chăm sóc cần rửa tay sạch, chuẩn bị các loại dụng cụ và đeo găng tay. Sau đó, bạn nên trải nilon xuống phía dưới để vết thương được lộ rõ. Bạn cởi bỏ phần băng cũ một cách chậm rãi, nhẹ nhàng và tránh gây cảm giác đau đớn.
Nếu như thấy dịch chảy ra từ vết thương thì cần thấm nước rồi rửa vết thương cho ẩm rồi hãy tiến hành tháo băng. Bạn lấy kéo gắp phần gạc cũ ở trên bề mặt của vết thương rồi bỏ vào trong túi đựng đồ bẩn.
Bước 4. Nhận định tình trạng của vết thương
Vết thương được chia ra làm khá nhiều loại. Tùy thuộc vào mỗi loại mà cách thay băng cũng sẽ khác nhau. Do đó, trước khi thực hiện các bước tiếp theo, bạn nên phân biệt được các loại và nhận rõ được tình trạng vết thương hiện tại.
Tình trạng của vết thương sạch
– Với vết thương có khâu: Khâu mép của vết thương thường phẳng. Phần chân chỉ không có dấu hiệu bị đỏ hoặc sưng.
– Vết thương không khâu: Vết thương đang trong quá trình lên da non và không có dấu hiệu bị sưng tấy.
Tình trạng vết thương bị nhiễm khuẩn
– Vết thương có khâu: Xung quanh vết thương bị sưng tấy, ửng đỏ, chân chỉ bị loét hoặc đỏ.
– Vết thương không khâu: Xung quanh vết thương bị sưng tấy đỏ. Trong vết thương có tổ chức hoại tử và có mủ.
Bước 5: Tiến hành thực hiện việc thay băng rửa vết thương
Đối với vết thương sạch
Sau khi quan sát và đánh giá tình trạng của vết thương, bạn đặt bệnh nhân với tư thế thoải mái. Dùng gạc tẩm ướt để lau sạch vết thương sau đó dùng cồn Betadine để sát khuẩn theo hình xoắn ốc từ trong ra ngoài.
Sau khi sát khuẩn sẽ tiến hành băng bó lại vết thương đồng thời dặn dò người bệnh về cách để vệ sinh. Người chăm sóc tháo găng tay, thu dọn dụng cụ, rửa tay rồi ghi phiếu chăm sóc cho người bệnh.
Đối với vết thương nhiễm khuẩn không khâu
Bạn dùng gạc để thấm bớt dịch rồi rửa vết thương bằng dung dịch sát khuẩn. Dùng oxy già sát khuẩn trong ngày đầu, những ngày thay băng sau sẽ thay bằng Betadine. Bạn dùng kéo để loại bỏ phần hoại tử.
Nếu như vết thương có nhiều ngóc ngách, bạn nên mở rộng để thấm mủ và lấy dị vật ra ngoài. Bạn sử dụng tăm bông để thấm mủ rồi cho vào trong ống nghiệm nếu như có chỉ định lấy mủ để làm xét nghiệm.
Bạn dùng củ gạc để thấm dung dịch vào vết thương rồi rửa vết thương nhẹ nhàng. Sau đó, bạn hãy đắp miếng gạc vô khuẩn lên vết thương rồi băng lại.
Trường hợp vết thương miệng hẹp lòng sâu như một các túi chứa mủ thì cần nhéc gạc đặt dẫn lưu trước khi băng lại.
Đối với vết thương nhiễm khuẩn có khâu
Bạn dùng dung dịch sát khuẩn để rửa bên ngoài vết thương. Tiếp đó dùng kẹp phẫu tích, kéo cắt chỉ để cắt bớt chỉ vùng viêm nhiễm. Dùng kẹp để tách rộng miệng vết thương cho dịch dễ thoát ra ngoài. Bạn dùng gạc để thấm dịch ở bên trong vết thương rồi dùng dung dịch sát khuẩn để rửa. Các thao tác chăm sóc vết thương tiếp theo như là đối với vết thương nhiễm khuẩn không khâu.
Lưu ý khi thay băng rửa vết thương
Khi thay băng rửa vết thương, bạn nên lưu ý đến các vấn đề sau:
– Cần áp dụng kỹ thuật vô khuẩn trước, trong và sau khi bạn rửa vết thương.
– Rửa vết thương cẩn thận để đảm bảo vết thương sạch sẽ nhất.
– Cần thao tác nhẹ nhàng và tránh gây đau đớn cho người bệnh.
– Hạn chế sử dụng oxy già đối với những lần thay băng sau
– Với vết thương lớn, bạn nên dùng thuốc giảm đau.
Quá trình thay băng vết thương tuy nhìn có vẻ khá đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự cẩn thận và đúng kỹ thuật. Bạn hãy vận dụng quy trình này vào trong chăm sóc bệnh nhân để vết thương nhanh chóng được hồi phục hơn nhé.
Bác sĩ Nguyễn Văn Luân